Donderdag 30 maart, overnachten bij de familie Sacko in nioro du Sahel, Mali

30 maart 2017 - Nioro du Sahel, Mali

Warm, !
Vertrek naar Nioro du Sahel, verblijf bij een Malinese familie vlak aan de Mauritaanse grens.
Météo: 6 uur 31.5 graden! Om 9.30 reeds 39 gr daarna 43,5 . Toch vol te houden, maar dorst, dorst, dorst!
Door Bamako 'gevlogen' , wel verkeer maar doorgaand. I.v.m. de temperatuur had ik mij voorgenomen om een flinke ruk te maken alvorens te pauzeren.De weg viel flink tegen althans de gaten die steeds plotseling kwamen opduiken dit vergde vooral concentratie. Na vrijwel alle gaten stonden er weer vrachtwagens stil: gebroken assen, gebroken velgen, afgescheurde banden en omgekantelde vrachtwagens doordat ze gaten wilden mijden. Deze vrachtwagens zijn vervolgens verloren want er zijn geen kranen! Zelfs hele goede zijn gelijk waardeloos! Na 2 3/4 uur 150 km gereden, 5 min pauze en weer verder. De weg verbeterde sterk en het reed sneller, heerlijk. Het landschap werd erg mooi en ik zag vele kuddes runderen en geiten. Veel grote bomen en vruchtbare grond. Ca 250 km ten N van Bamako begon het te verschralen: minder bomen, kale vlaktes om uiteindelijk te eindigen in dood landschap: alle begroeiing was er nog maar dood! Er is een enorm gebrek aan regen hier. Later veranderde het in woestijn met kleine zandstormpjes!
Aangekomen in Nioro du Sahel was,er een contrôlepost. Zij belden direct voor mijn afspraak! En BaBa Sacko kwam onmiddelijk aan in een 25 jaar oude Mercedes 190D. Baba (= vader) bleek 76 jaar oud te zijn en oud leraar Frans en aardrijkskunde-geschiedenis (=altijd gecombineerd in Frankrijk) te zijn. Hij is de vader van de beste vriend van Mamadou waar ik de avond tevoren was! Hij had een chauffeur (wat mij nogal verbaasde). We gingen eerst naar een restaurant waar ik kon eten. Twee enorme gegrilde kipfilets, met verse friet en salade en een cola-light(!) en een fles water voor 5000 cfa ( centraal afrikaanse franc, 100% aan de euro gekoppeld door Franrijk gegarandeerd tegen een commissie natuurlijk) is ongeveer 7,50€. De restjes werden meegenomen voor de chauffeur die zo nog een mooi stuk filet had! 
Het huis is een aaneenschakeling van kamers rond een cour met een verdieping erop waar zijn familie woont. Elke aparte familie heeft zijn eigen woonkamer. Zijn 17 kinderen waarvan er een stuk of 10 uit huis zijn, zijn vrouw met haar familie, zijn broer met de familie van zijn vrouw etc. Wonen tezamen onder één dak. Ik ben de draad natuurlijk helemaal kwijt geraakt wie wie is, er lopen gewoon teveel mensen in en uit. Vrienden , kennissen, neven, nichten, tantes etc. Aan de overkant is nog een huis voor een deel van de familie. 
Ik slaap in een kamer op de eerste verdieping bij een aantal kinderen in de leeftijd van 17 tot 23 jaar. Matrassen op de grond, geen meubelen, schoon en een enorme tv om met name de europese competitie te volgen. Voor mij werd Tv5 monde aangezet, wat dooriedereen elke dag gevolgd wordt. Op deze manier heeft Frankrijk een enorme ingang bij de franstalige bevolking in Afrika. Een gezellige boel. 
Men slaapt zonder lakens of dekens, het is ook 30 graden of warmer ´s nachts zodat een slip zo ongeveer wel je maximale nachttenue is.
Ik kreeg alle tijd voor mezelf, om me te wassen (met een emmer) en om te rusten. Het sanitair was echt schoon en geurde niet. Dit in tegenstelling tot vele andere toiletten!
 Ik ben op een gegeven moment op straat gaan zitten tussen de kinderen. Thee, thee en nog eens thee werd er geserveerd.

De vrouw van een van zijn kinderen kookt met hulp van de andere aanwezige vrouwen. Er wordt in drie delen gegeten: de mannen, de vrouwen en de kinderen en soms tezamen, maar wel altijd gelijk. . Mij viel op dat in de 'salon' eigenlijk géén vrouwen kwamen, behalve om het eten op te dienen. Zijn vrouw kwam daar om te bidden en ging verder voor de deur zitten om de tv te zien, maar niet binnen! Van de week werd mij uitgelegd dat de vrouwen vooral onder de vrouwen zijn, lekker kwebbelen ( het houdt niet op!) en zich erg ongemakkelijk voelen als ze een keer wel bij de mannen moeten zitten. Men verkleedt zich regelmatig per dag, voeten worden vaak gewassen evenals het gezicht en de handen. Kleding is altid onberispelijk schoon! 

Chef de famille
Mijn gastheer is de chef de famille, oftewel de familie-oudste en dus het hoofd. Hij heeft weliswaar de eindbeslissing, maar neemt deze nooit zonder consensus met o.a. zijn broer, dat kan niet anders zei hij duidelijk!
Iedereen die werkt doet een bijdrage aan de familiepot welke door de chef de famille wordt beheerd. Hij betaalt! Als de mensen ouder worden nemen de kinderen het werk van de ouders over. Er zijn ook duidelijk subhierarchieën: ik heb de indruk dat leeftijd bepalend is. De jongere broers lopen voor de ouderen om bijvoorbeeld water te halen etc. Er is veel werkeloosheid, zo ook onder de kinderen hier. Onderhoud aan het huis doen de kinderen uit eigen initiatief of in opdracht van de chef de famille. 

Tuin/ droogte
´s middags gingen wij naar de groentetuin, ca 3 km verderop gelegen. De chauffeur kwam aangedraven en wij gingen door de hele zandstad smalle straatjes door. De tuin was immens: ik schat minimaal 2 ha. Alle mangobomen zijn doodgegaan door de droogte. Nu concentreert men zich op groenten welke op de markt worden verkocht. Er zijn drie personeelsleden die de tuin verzorgen. Een ezel zorgt voor het transport per wagen. 
De droogte is hier een megaprobleem! De veestapel dreigt weggevaagd te worden binnen enkele jaren door gebrek aan water en dus ook eten voor de beesten. Deze regio is van oudsher een veeteeltgebied. Als je dan nu de woestijn ziet oprukken schrik je! De jongeren vertrekken, er is geen toekomst meer! Zeer triest als je ziet dat er zeker van enige welvaart sprake is geweest.

Het gezinsleven:
Het uitzoeken van huwelijkspartners door de ouders komt steeds minder voor. De kinderen zoeken zelf hun partner en vragen formeel de hand aan de vader. Het polygame huwelijk komt ook steeds minder voor doordat tijdens de huwelijksplechtigheid wordt gevraagd of de partner daar toestemming voor geeft. Zo niet, dan is het niet meer toegestaan, tenzij later de vrouw alsnog uitdrukkelijk toestemming geeft. Een huwelijk is gescheiden als er feitelijk gescheiden wordt geleefd. Vanaf dat moment zijn de partners ongebonden en kunnen opnieuw huwen. 
Het aantal kinderen per gezin neemt drastisch af. Wij zijn langs meerdere getrouwde kinderen gegaan en heb hun huizen kunnen zien. Allemaal vrij simpel, maar soms erg groot. Die zandstraten lijkt op een crossparcours waar de ezelaanspanningen hoogtij vieren. Paarden zie je hier ook, met Touaregs als ruiters.
Vaak komt een dochter het eten koken bij de ouders ook al woont zij elders. 
Deze mensen zijn duidelijk ´open minded', je kunt alle onderwerpen aansnijden. 
Momenteel is een hot item de nationale verzoeningsconferentie. Er zijn groeperingen in het noorden welke zich hadden aangesloten bij de islamitische strijders tegen hun eigen volk. Om met deze 'moordenaars' rustig om de tafel te zitten, ligt begrijpelijk nogal gevoelig voor veel mensen.

De maaltijd
Het eten wordt altijd buiten op de grond voorbereid (op planken uiteraard). Men schilt hakt en spoelt en doet alles in rvs bakken. Er wordt op een houtvuur gekookt met gietijzeren pannen, gloeiend heet.  Gasflessen bestaan hier niet. Het hout komt van eigen grond en houtskool wordt zelf gemaakt. Tegelijkertijd wordt op houtkool een tweede pan gezet bijvoorbeeld voor water of rijst of eieren te koken. Zoete muntthee wordt steeds geserveerd. Alcohol niet!
Eten werd opgediend op een kleedje dat midden in de kamer op de grond wordt gelegd. Je zit in kleermakerszit. Er wordt water gedronken. Voor mij is flessenwater gehaald. Het eten was echt heerlijk. Je moet je gehaktballen voorstellen gevuld met een heel ei, super lekker. Daarnaast verse friet uit de tuin en overheerlijke salade met geweldig lekkere verse tomaten en uien. Als dessert een rijstepap, ook om van te smullen. Af en toe kwamen kleinkîderen langs om even een hapje van opa te krijgen. 
Men eet met de rechterhand uit één schaal. Ik werd - als gast - eerst op een apart bord opgediend - en kon met een vork eten. Dit gaf mij een prettig gevoel voor mijn zwakke westerse gestel. Nu ja, alle groenten en sla was toch al met hun leidingwater gewassen. We zullen zien hoe het gaat!
Mijn motor werd bij de mairie gestald onder bewaking. Handig. 
Het verblijf bij deze familie heb ik als een geweldige gezellige gebeurtenis ervaren. Je moet bedenken, ik kende hier echt helemaal niemand! Wat een gastvrijheid! Mijn bijdrage voor de familipot werd categorisch geweigerd! In hun traditie ontvang je reizigers en laat je je daar nooit voor betalen, dat is 'not done'. Wij in europa kunnen daar een voorbeeld aan nemen!

Ik hoor net op de radio dat men bang is voor een epidemie v meningitis in Niger. Blij dat ik ben ingeënt! 

Foto’s

1 Reactie

  1. Quirine:
    3 april 2017
    Geweldige ervaring Edwin, echt tof dat je zo een kijkje in het leven van de familie kon nemen..en zo gastvrij, kunnen wij idd wat van leren. prachtige belevenissen